Menu
Joanna Włodarczyk
Radca prawny, absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego, wpisana na listę Okręgowej Izby Radców Prawnych w Krakowie.
Specjalizuje się w prawie cywilnym i rodzinnym, ze szczególnym uwzględnieniem spraw odszkodowawczych i rozwodów.
- 22 sierpnia, 2022
- 9:00 am
Władza rodzicielska – zawieszenie i pozbawienie
Dziś dalszy ciąg możliwych rozstrzygnięć w przedmiocie władzy rodzicielskiej.
Oprócz bowiem jej ograniczenia – o czym pisałam w ostatnim wpisie – Sąd może ją także zawiesić lub w ogóle jej pozbawić.
W jakich sytuacjach i z jakich przyczyn może się tak stać?
Zawieszenie władzy rodzicielskiej – kiedy?
Podobnie jak w przypadku ograniczenia władzy rodzicielskiej, jej zawieszenie nie zawsze musi wynikać z jakiegoś zawinienia po stronie rodzica. Sąd bowiem może zawiesić władzę rodzicielską w razie przemijającej przeszkody w jej wykonywaniu. Zawieszenie będzie uchylone, jeśli odpadnie jego przyczyna.
Przykładem przemijającej przeszkody w wykonywaniu władzy rodzicielskiej może być:
- choroba rodzica, np. wymagająca hospitalizacji lub/i wykluczająca możliwość podejmowania racjonalnych i zgodnych z dobrem dziecka decyzji,
- krótkotrwałe (pamiętajmy, że przeszkoda ma być przemijająca) odbywanie kary pozbawienia wolności,
- dłuższy wyjazd zagraniczny rodzica (tu również Sąd musi indywidualnie ustalić, czy jest to przeszkoda przemijająca czy trwała – co z kolei jest podstawą pozbawienia władzy rodzicielskiej, o czym niżej).
Skutki zawieszenia władzy rodzicielskiej
Zawieszenie władzy rodzicielskiej powoduje, że nie może ona być wykonywana przez rodzica, którego sprawa dotyczy. W takim wypadku władzę rodzicielską wykonuje samodzielnie drugi z rodziców. Jeżeli zawieszenie władzy rodzicielskiej dotyczy obojga rodziców, Sąd musi wyznaczyć opiekuna, pod którego pieczą dziecko pozostanie.
Zawieszenie władzy rodzicielskiej powoduje wyłączenie prawa do:
- podejmowania decyzji względem dziecka,
- zarządzania majątkiem dziecka,
- wychowywania dziecka i jego reprezentowania.
Jeśli ustanie przyczyna zawieszenia, należy złożyć do Sądu wniosek o uchylenie zawieszenia wykonywania władzy rodzicielskiej. Jeśli Sąd uzna, że faktycznie ustała podstawa do zawieszenia, to wyda orzeczenie o uchyleniu zawieszenia, w wyniku czego rodzic odzyska pełną władzę rodzicielską.
Pozbawienie władzy rodzicielskiej – przesłanki
Jeżeli władza rodzicielska nie może być wykonywana z powodu trwałej przeszkody albo jeżeli rodzice nadużywają władzy rodzicielskiej lub w sposób rażący zaniedbują swe obowiązki względem dziecka, sąd opiekuńczy pozbawi rodziców władzy rodzicielskiej.
Jak wynika więc z powyższego, pozbawienie władzy rodzicielskiej nastąpić może w trzech przypadkach:
- trwałej przeszkody w jej wykonywaniu (co niekoniecznie musi być zawinione przez rodzica),
- nadużywanie władzy rodzicielskiej
- rażącego zaniedbywania obowiązków względem dziecka.
Do trwałych przeszkód zaliczyć można np. przewlekłą chorobę (w tym chorobę psychiczną) czy skazanie rodzica na karę długoletniego pozbawienia wolności.
Z kolei nadużywanie władzy rodzicielskiej może polegać np. na stosowaniu kar cielesnych, znęcaniu się nad dzieckiem, zmuszaniu go do nieodpowiedniej pracy, nakłanianiu do popełnienia przestępstwa czy innych wyjątkowo nagannych zachowaniach rodzica względem dziecka.
Rażące zaniedbywanie obowiązków względem dziecka to natomiast zaniedbania poważne lub zaniedbania o mniejszej wadze, lecz nacechowane nasileniem złej woli, uporczywością i niepoprawnością. Wśród przykładowych zachowań tego typu wymienić można m.in. nadużywanie alkoholu, uprawianie przestępczego procederu czy uchylanie się od świadczeń alimentacyjnych. Sąd może też pozbawić rodziców władzy rodzicielskiej w sytuacji, gdy trwale nie interesują się oni dzieckiem.
Skutki pozbawienia władzy rodzicielskiej
Rodzic pozbawiony władzy rodzicielskiej nie może uczestniczyć w wychowaniu dziecka, w tym zarządzać jego majątkiem, występować w jego imieniu, decydować, np. o miejscu zamieszkania dziecka, wyborze szkoły, wyjazdach itp.
Jest natomiast w dalszym ciągu zobowiązany do alimentacji (tak samo zresztą przy zawieszeniu władzy rodzicielskiej), a dziecko zachowuje prawo do dziedziczenia po rodzicu.
Można zatem przyjąć, że pozbawienie władzy rodzicielskiej ma podobny skutek do jej zawieszenia, jednak przywrócenie władzy rodzicielskiej może nastąpić tylko wówczas, gdy ustała przyczyna, która była podstawą pozbawienia władzy rodzicielskiej.
Zawieszenie i pozbawienie władzy rodzicielskiej a kontakty z dzieckiem
Pamiętajmy jednak, że podobnie jak w przypadku ograniczenia władzy rodzicielskiej, jej zawieszenie bądź nawet całkowite pozbawienie, nie oznacza automatycznie zakazu kontaktów z dzieckiem (o tym pisałam też tutaj).
Oczywiście bywają sytuacje, gdy Sąd z uzasadnionych przyczyn ograniczy lub zakaże rodzicowi kontaktów z dzieckiem, jednak co do zasady sprawa władzy rodzicielskiej a kontaktów z dzieckiem to dwie odrębne kwestie.
Kontakt
Kancelaria Radcy Prawnego Joanna Włodarczyk
Al. Dembowskiego 9/76, 30-540 Kraków
kancelaria@jwlodarczyk-radca.pl
NIP: 6792770603
REGON: 121184041
+ 48 604 217 780
